İnternet Görgü Kuralları - Netiquette
1-Karşınızdakinin de insan olduğunu unutmayın.Görüşlerine saygılı olun.
E-posta,sohbet ya da forum gibi ortamlarda konuştuğunuz kişinin sanal
bir varlık olduğu hissine kapılabilirsiniz. Ama bunu yapmayın. Monitörün
karşısında yazdıklarınızı okuyan bir insan olduğu akıllardan çıkabilir.
Ama bir şekilde bunu kendimize hissettirmeliyiz ve buolaya alışmalıyız.
Sanal ortamdaki gizli kimlik, yüz yüze olmamak veya yalancıbilgiler ,
insanlarıher zaman rahatlatıyor. Akabinde küfürlere varan hakaretler
olabiliyor. Tabi kibüyük bir etkense yer tespitinin zor olması.
2-Yazarken iyi düşünüp kendinizi iyi ifade edin.
Yazarken iyi düşünün. Çünkükonuşmada insanlar vurgu yaparak ve
mimiklerle çok geniş bir iletişimalanına sahiptir. Sanal ortamda bu
olmadığı için karşıdaki insana mimikbenzeri çeşitli yüz ifadeleri
kullanarak iletişiminizi kuvvetlendirebilirsiniz. Tartışmayı
düşünüyorsanız da; Eğer karşımda olsaydı yüzüne karşı da söyleyebilir
miydim? diye düşünmelisiniz.
3-Sanal ortamın neresinde olduğunuzu bilin.
İnternetteki görgü kuralları,alandan alana değişiklik gösterir. Bazı
ortamlarda çok uygun görülen davranışlar bir başka yerde kabul edilemez
ve kabalık sayılabilir. Örneğin, popüler müzikforumlarında dilediğiniz bir konuyu tartışabilirsiniz
(Gıybet etmemeye her yerde dikkat etmeliyiz.). Ama aynıtutumu grafik
tasarım veyaanimasyon konulu bölümde yaparsanız bu büyük bir gaf olur.
Katılmak istediğinizforumda veya sitede öncelikle sık sorulan sorular
bölümünü okumanız size oldukçayardımcı olacaktır.
4-İnsanların zamanına ve bant genişliğine saygı gösterin.
E-posta içeriğini yazışmanın gidişatını uygun uzunlukta hazırlayın.
İhtiyaç olmadıkça uzun yazışmalardan kaçının. Çünkü karşınızdaki insanın
işleri sizin uzun mesajlarınızı okumaya zaman tanıyamayacak kadar çok
olabilir. Ayrıca, postalarınızıgönderirken uygun bir başlık
kullanmalısınız ki karşıdaki konuyu anlasın. Yolladığınız bazı eğlence
içerikli dosyalar, bazen gerektiğindenbüyük olabiliyor. Bunları da göz
önünde bulundurup bu tarz dosyaları çok sık yollamamaya özen gösterin.
5-Sanal ortamda görüşünüzü belirleyin.
İnternette görüşünüzü belirleyen tek şey yazışmalarınızdır. Normal
hayattan farklı olarakfiziksel özelliklerin pek bir geçerliliği
kalmayacaktır. Bir anlamda sanal ortamda sadece hayat görüşünüz,
düşünceleriniz, zekânız ortada olacaktır. Bunu en iyi ortaya koyacak
şekilde kendinizi düzenlemelisiniz.
6-Bilgiyi paylaşın.
İnternet ortamının gelişmesinde en büyük etken bilgiyi paylaşma
kervanına siz de katılın.Bilgileri kendinize saklamak gibi bir düşünce
içersine girmek son derece yanlıştır.İnternette son derece güncel olan
şey artık, yazı, makale ve söyleşileri arkadaşlarla paylaşmaktır. Hatta,
son zamanlardakonuşulan konuların çoğu, bu paylaşılan bilgiden
kaynaklanmaktadır.İnternetin en yararlı olduğu konulardan biri hiç
şüphesiz paylaşılan bilgidir.
7-Tepkilerinizi kontrol altında tutun.
Forum gibi ortamlarda ani ve sert reaksiyonlarla ortalığı bir anda ateşe
vermemeye özen gösterin. Yazdığınız herhangi bir ters reaksiyon size
daha güçlü bir şekilde dönebilir. Gerçekte netquette reaksiyona karşı
değil, hatta destekler niteliktedir. Fakat, haklı olan konuda ve dengeli
olarak ortaya konulan fiiller her zamantercih edilendir.
8-İnsanların gizliliğine saygı gösterin.
Bir başkasının e-posta hesapları, sanal bankaşubesi veya alan adı gibi
değerlerine asla el uzatmayın. Masum gibi görünse de bir başkasının
e-postalarına bile göz atmak onun özel hayatına tecavüz sayılır. E-posta
gönderirken de size gelen postadaki kişilerin adlarını görünmeyecek
şekilde düzenleyip öyle göndermelisiniz.
9-Gücünüzü kötüye kullanmayın.
Bu konu aslında insanlık tarihinin en önemli ve zor konularından
biridir. Bazılarının sanal ortamdaki yetkisi ve bilgisi diğerlerine göre
daha fazladır. Sohbet kanallarındaki yöneticiler ve forumlardaki
moderatörler buna örnektir. İşte bu yetkiyi kullanırken son derece özen
ve eşit hakları gözetmek gelmelidir.
10-Hataları mazur görün.
Herkesin her yerde bir acemilik dönemi olacaktır. Yeni kullanıcılarının
yaptığı hataları, yanlış soru ve cevaplara tepkinizi koyarken bunları
göz önünde bulundurmalısınız. Ve kullanıcıların ahlak gelişimine de
böylelikle katkıda bulunmuş olacaksınız.
1-Karşınızdakinin de insan olduğunu unutmayın.Görüşlerine saygılı olun.
E-posta,
bir varlık olduğu hissine kapılabilirsiniz. Ama bunu yapmayın. Monitörün
karşısında yazdıklarınızı okuyan bir insan olduğu akıllardan çıkabilir.
Ama bir şekilde bunu kendimize hissettirmeliyiz ve bu
Sanal ortamdaki gizli kimlik, yüz yüze olmamak veya yalancı
insanları
olabiliyor. Tabi ki
2-Yazarken iyi düşünüp kendinizi iyi ifade edin.
Yazarken iyi düşünün. Çünkü
mimiklerle çok geniş bir iletişim
olmadığı için karşıdaki insana mimik
kullanarak iletişiminizi kuvvetlendirebilirsiniz. Tartışmayı
düşünüyorsanız da; Eğer karşımda olsaydı yüzüne karşı da söyleyebilir
miydim? diye düşünmelisiniz.
3-Sanal ortamın neresinde olduğunuzu bilin.
İnternetteki görgü kuralları,
ortamlarda çok uygun görülen davranışlar bir başka yerde kabul edilemez
ve kabalık sayılabilir. Örneğin, popüler müzik
(Gıybet etmemeye her yerde dikkat etmeliyiz.). Ama aynı
tasarım veya
Katılmak istediğiniz
bölümünü okumanız size oldukça
4-İnsanların zamanına ve bant genişliğine saygı gösterin.
E-posta içeriğini yazışmanın gidişatını uygun uzunlukta hazırlayın.
İhtiyaç olmadıkça uzun yazışmalardan kaçının. Çünkü karşınızdaki insanın
işleri sizin uzun mesajlarınızı okumaya zaman tanıyamayacak kadar çok
olabilir. Ayrıca, postalarınızı
kullanmalısınız ki karşıdaki konuyu anlasın. Yolladığınız bazı eğlence
içerikli dosyalar, bazen gerektiğinden
önünde bulundurup bu tarz dosyaları çok sık yollamamaya özen gösterin.
5-Sanal ortamda görüşünüzü belirleyin.
İnternette görüşünüzü belirleyen tek şey yazışmalarınızdır. Normal
hayattan farklı olarak
kalmayacaktır. Bir anlamda sanal ortamda sadece hayat görüşünüz,
düşünceleriniz, zekânız ortada olacaktır. Bunu en iyi ortaya koyacak
şekilde kendinizi düzenlemelisiniz.
6-Bilgiyi paylaşın.
kervanına siz de katılın.
içersine girmek son derece yanlıştır.
şey artık, yazı, makale ve söyleşileri arkadaşlarla paylaşmaktır. Hatta,
son zamanlarda
kaynaklanmaktadır.
şüphesiz paylaşılan bilgidir.
7-Tepkilerinizi kontrol altında tutun.
Forum gibi ortamlarda ani ve sert reaksiyonlarla ortalığı bir anda ateşe
vermemeye özen gösterin. Yazdığınız herhangi bir ters reaksiyon size
daha güçlü bir şekilde dönebilir. Gerçekte netquette reaksiyona karşı
değil, hatta destekler niteliktedir. Fakat, haklı olan konuda ve dengeli
olarak ortaya konulan fiiller her zaman
8-İnsanların gizliliğine saygı gösterin.
Bir başkasının e-posta hesapları, sanal banka
değerlerine asla el uzatmayın. Masum gibi görünse de bir başkasının
e-postalarına bile göz atmak onun özel hayatına tecavüz sayılır. E-posta
gönderirken de size gelen postadaki kişilerin adlarını görünmeyecek
şekilde düzenleyip öyle göndermelisiniz.
9-Gücünüzü kötüye kullanmayın.
Bu konu aslında insanlık tarihinin en önemli ve zor konularından
biridir. Bazılarının sanal ortamdaki yetkisi ve bilgisi diğerlerine göre
daha fazladır. Sohbet kanallarındaki yöneticiler ve forumlardaki
moderatörler buna örnektir. İşte bu yetkiyi kullanırken son derece özen
ve eşit hakları gözetmek gelmelidir.
10-Hataları mazur görün.
Herkesin her yerde bir acemilik dönemi olacaktır. Yeni kullanıcılarının
yaptığı hataları, yanlış soru ve cevaplara tepkinizi koyarken bunları
göz önünde bulundurmalısınız. Ve kullanıcıların ahlak gelişimine de
böylelikle katkıda bulunmuş olacaksınız.
